Inne tematy

Gdy sięgniemy do opasłego tomu historii filmu Paula Rothy („The Film Till Now”, 1959), dowiadujemy się Insie tylko tyle, że należał do starszego pokolenia amerykańskich filmowców, jak Griffith, Mack Sennett kilkunastu innych. Jego nazwisko wspomniane jest mimochodem zaledwie dwa razy. Dla porównania: o Lu- bitschu Rotha pisze w 40 miejscach swej książki I Jerzy Toeplitz w I tomie swojej „Historii sztuki filmowej” pisze, że Ince nie był tak ambitny, jak Griffith, i że „po usamodzielnieniu się jako reżyser…

Wenecki festiwal 1967 roku dostarczył miłośnikom klasycznego westernu emocji, jakich chyba nigdy przedtem ani potem już nie zaznali. W programie specjalnej retrospektywy wyświetlano największe rarytasy, jakimi w tym gatunku dysponują światowe filmoteki. Przez szereg dni niewielka sala im. Pasinettiego w gmachu festiwalowego pałacu zapełniała się kinomanami różnych pokoleń: starsi nie bez wzruszenia powracali do dziecięcych lat westernu i własnej młodości, dla młodszych niejeden film był objawieniem. Właściwy nastrój potęgował specjalnie sprowadzony z USA, niemłody już,…

Techniczne środki są w filmie niezwykle ważne, ale daleko jeszcze do tego, by zostały należycie zgłębione. Jeśli chodzi o dekoracje, to znalazłem w Władimirze Jegorowie prawdziwego artystę i pełnego inwencji współpracownika. Zgodziliśmy się, że nie będziemy pokazywać scen w całości, lecz tylko ich najistotniejsze fragmenty. Wyeliminowaliśmy całą masę zbędnych szczegółów, aby skupić uwagę widza na kulminacyjnych momentach szybko rozwijającej się akcji (…). Co się tyczy gry, to chciałbym zauważyć, że moim celem było unikanie wszelkich…

Ponieważ Meyerhold po zakończeniu zdjęć musiał wyjechać do Piotrogrodu, montażem filmu zajął się Lewicki: „Wkrótce Wsiewołod Emiljewicz powrócił i obejrzał zmontowany już w całości film. Wiele napisów nie spodobało mu się. Po poprawkach wykonaliśmy nową kopię, którą obejrzał także cenzor. Film nie wzbudził sprzeciwów z wyjątkiem napisu w prologu, gdy lord Henryk mówi do Doriana: Tak lekko, swobodnie, jak ptak, może szybować w przestrzeni tylko człowiek, który wyzwolił się z pęt moralnych przesądów«. Nie pamiętam…

Dorian spojrzał na portret – wyjaśniał Meyerhold ucharakteryzowanej na wytwornego młodzieńca Janowej – i nagle wezbrała w nim nienawiść do Bazylego Hallwarda, jak gdyby zmuszał go do tego ów straszny Dorian z portretu, szepcząc doń swymi uśmiechniętymi ustami. Owładnęła nim wściekłość osaczonego zwierzęcia. W tym momencie nienawidził człowieka, który siedział za stołem, jak nikogo dotąd w życiu. Pani ręka instynktownie namacała leżący na kominku sztylet, znów spojrzenie na portret i teraz powoli podchodzi pani do…

Meyerhold pod żadnym pozorem nie chciał zgodzić się na to, by ze scenariusza wybierać do sfilmowania sceny w zależności od postawionych już dekoracji. „Kręciliśmy więc każdy epizod w kolejności wynikającej z rozwoju akcji — wspomina Lewicki — i raz po raz trzeba było rozbierać te same dekoracje, by w kilka dni później montować je na nowo. Wydłużał się wskutek tego niepomiernie okres zdjęciowy”. Ale Meyerhold nie zwracał na to najmniejszej uwagi, kładąc główny nacisk na grę…

Ponieważ najbardziej niepokojący był jednak brak odtwórcy roli Doriana Graya — Thiemannowa zaproponowała śmiałe rozwiązanie problemu. Przypomniała sobie, źe przed kilkunastu laty wyświetlano krótki francuski filmik Pojedynek Hamleta, w którym rolę duńskiego księcia grała Sarah Bernhardt. Czy pięknego jak Apollo i niezmiennie młodego bohatera Wilde’a nie mogłaby zagrać kobieta, jedna ze znanych aktorek? Może na przykład urodziwa Warwara Janowa? Występowała już w poprzednich filmach produkcji Thiemanna i Reinhar- dta: Jak piękne, jak świeże były róże…,…

Nie mogło pewnego dnia zabraknąć filmu. Niedawny „wróg kinematografu” musiał przeżyć – jak tylu innych koryfeuszy tradycyjnych Muz – swą intymną przygodę z filmem. Zresztą namawiali go do niej w czasie ostatniego pobytu w Paryżu Gabriele D’Annunzio i Guillaume Apollinaire, już wtedy zagorzali entuzjaści kina. Meyerhold zastanawiał się początkowo, czy sfilmować „Człowieka śmiechu” Wiktora Hugo czy „Giocondę” D’Annunzia, jak mu sugerował producent; wreszcie przyszedł do Thiemanna z projektem, który go zafascynował najbardziej i który wydał mu…