Inne tematy

W czołówce jednoaktówki Kapelusz z Nowego Jorku, zrealizowanej przez Griffitha w roku 1912, pojawia się jedno z pierwszych nazwisk zawodowych scenarzystów: Anita Loos. Córka wydawcy, jako mała dziewczynka odtwarzała od czasu do czasu na scenie role dziecięce. W przerwach między aktami sztuki wyświetlano w teatrze jednoaktówki, zapełniając czas niezbędny dla zmiany dekoracji. Dla dziewczynki, która oglądała te filmy zza kulis, patrząc na odwrotną stronę ekranu, kinowe intermedia były największą atrakcją. Gdy miała czternaście lat, pomyślała…

Bo „wszystko miało charakter improwizacji – mówi jeden z pierwszych reżyserów hollywoodzkich, William Haddock, w swych wspomnieniach zamieszczonych w książce »The Real Tinsel« (Prawdziwy blichtr, 1970) – i ja byłem reżyserem typu improwizatorskiego. Aktorzy robili po prostu to, co im mówił reżyser”. Haddock pracował razem z Porterem w nowojorskiej wytwórni Edisona. „Tysiąc stóp taśmy to był jeden akt – mówi. – Każdy rężyser musiał nakręcić przynajmniej jeden taki akt na tydzień. Sam też musiał sobie…

Spróbujmy więc, na podstawie zachowanych dokumentów, uchwycić moment, w którym z kolei zaczyna się emancypacja scenarzysty jako wyspecjalizowanego członka ekipy realizatorskiej. Kiedy właściwie narodził się scenarzysta filmowy? Już w latach 1906-07 mógł nim okazać się David Wark Griffith, który wówczas pisał sztuki teatralne, podpisując je Lawrence Griffith. Griffith jako autor sceniczny nie miał zupełnie szczęścia i gdy jego kolejna sztuka poniosła fiasko, zaczął pisać powieści odcinkowe. Właśnie z nimi zjawił się pewnego dnia w wytwórni Edisona,…

Protazanowowi zdaje się wtórować po drugiej stronie oceanu hollywoodzki producent i reżyser Hal Roach: „W poniedziałek rano, gdy cały zespół zbierał się w studio, wyznaczałem role: »Pan będzie policjantem, pan śmieciarzem, a pan przechodniem«. Następnie udawaliśmy się do parku i inscenizowali byle co. W tym czasie zastanawiałem się, w jakich dekoracjach będziemy filmować dalszy ciąg, i zaczynały mi przychodzić do głowy pomysły. Koło południa trzeba było się zdecydować i powiedzieć dekoratorowi, o co chodzi. Ten wracał…

Nie bez zmrużenia oka pisze się niekiedy, że pierwszym filmowym autorem był niejaki James H. White, dyrektor Kinetoscope Departments w nowojorskiej firmie Edisona. To on, obejrzawszy 20 metrów zdjęć ćwiczeń straży pożarnej, nakręconych przez Edwina S. Portera, wymyślił całą historię pożaru z wzywającą pomocy matką i dzieckiem; historię tę później zainscenizowano i zmontowano z dokumentalnymi zdjęciami strażackich ćwiczeń. Tak w roku 1902 powstało Zycie amerykańskiego strażaka. White nie dostał wprawdzie za swój „scenariusz” ani centa,…

W tej dziedzinie nauczyciele domagali się albo filmów propagandowych w ścisłym tego słowa znaczeniu, co zasadniczo nie było zgodne z wymaganiami stawianymi filmom szkolnym, albo, co jest zupełnie słuszne, żądali filmów demonstrujących proces działania pewnych grup mięśni w związku z wykonywaną pracą fizyczną lub ćwiczeniami gimnastycznymi, albo ilustrujących przy odpowiednio zwolnionym tempie technikę lub styl charakterystyczny dla danego rodzaju sportu. Zestawiając spostrzeżenia o wartości dydaktycznej filmu, należy stwierdzić, że wartość ta nie objawiła się dostatecznie, głównie…

Pierwszy film danego cyklu przychodził zawsze w terminie, z czego wynika, że nie Instytut ponosił winę za spowodowane opóźnienia. Były to niedociągnięcia organizacji rezultat opieszałości szkół. Charakterystyczne jest to, że niedociągnięcia w obiegu zaczęły występować intensywnej dopiero w drugim półroczu. Jeśli chodzi o filmy, nauczyciele podnosili brak zharmonizowania tematów filmowych z programem nauczania. Producenci filmowi patrzyli na zjawiska z punktu widzenia reżysera filmowego, który dążył do zainteresowania widza efektami zewnętrznymi i szybką zmianą obrazów, a nie…

Z odpowiedzi wynikało np., że tylko 15% szkół przeszkoliło nauczycie w technicznej obsłudze aparatów. Ministerstwo zorganizowało szereg jednodniowych kursów dla poszczególnych grup nauczycieli (po 10), nakładając na nich obowiązek przeszkolenia innych. Poza tym staraniem i w opracowaniu Instytutu Filmowego PAT wydano obszerną broszurę, zawierającą szczegółowe instrukcje techniczne. Mimo tych zabiegów w większości szkół tylko jeden nauczyciel (przeważnie fizyk), i to nie koniecznie z zakładu, w którym miała miejsce projekcja, potrafił obsługiwać aparat. Uniemożliwiało to posługiwanie się…