Author: Wojciech Kaszubski

Gdy 23-letni Valentino zjawił się w roku 1917 w Hollywood, miał już za sobą, jako włoski imigrant, cztery lata pobytu w USA. Próbował szczęścia jako ogrodnik (we Włoszech uczył się w szkole rolniczej), pomywacz, for- danser, a w końcu tancerz estradowy i rewiowy. Była to epoka tanga i Valentino w nim celował. W latach 1918-20 udało mu się statystować i grać niewielkie role w około dwudziestu filmach, przy czym w jednym z nich Rozkoszny dlablik (The…

Nie oznaczało to jednak wcale, że poza macierzystą wytwórnią Bary nikt się nie interesował słynnym wampem. Przeciwnie — jej ekranowy wizerunek wszyscy mieli jeszcze w pamięci i niejeden z widzów dałby wiele, by tylko móc zobaczyć kobietę-diabła w rzeczywistości. Zdawali sobie z tego sprawę teatralni antreprenerzy i jeden z obrotniejszych, A.H. Woods, zaproponował Thedzie tournee po USA w melodramacie „Błękitny płomień”. Dla wygody (i reklamy przedsięwzięcia) miała podróżować w specjalnie urządzonym wagonie kolejowym – podobnie jak…

Nie szczędził przy tym kosztów i starym zwyczajem kazał dać filmowi atrakcyjny podtytuł: Najsłodsza irlandzka historia miłosna, jakq kiedykolwiek opowiedziano. Oczekiwano sukcesu – gwarantował go literacki rodowód scenariusza, efektowna realizacja, popularność gwiazdy, intensywna reklama. Zawiodło wszystko. Krytycy byli zgodni, że rola Kathleen nie jest rolą dla Bary. Ale nawet klęska kasowa byłaby do zniesienia, gdyby nie fakt, że film wywołał prawdziwe demonstracje. Oto irlandzkie organizacje ziomkowskie w USA podniosły alarm, że rolę dziewczyny będącej ucieleśnieniem piękna,…

Nie wiadomo, jak długo Fox, Bara i Edwards przy pomocy kilku scenarzystów powielaliby swoje wampowate powiastki. W pełni sezonu 1918—19 ich filmy cieszyły się jeszcze wciąż wielkim powodzeniem, chociaż koniec wojny zwiastował już przemiany w obyczajach, pojęciach moralnych, stylu życia i upodobaniach całego cywilizowanego świata. Z pewnością w filmach Thedy Bary odnaleźć można jeszcze ostatnie, zabłąkane echa dekadentyzmu. Wyrazem nowych tendencji w latach dwudziestych miało się stać także kino, zmodernizowane typy jego bohaterów i proponowane widowni…

Te wojenne perypetie z wampem jako pozytywną bohaterką są jednak tak bliźniaczo podobne do dziesiątków innych melodramatów, obiegających w tym czasie ekrany, że Theda szybko powraca „do cywila”. W Syreniej pieśni jest córką francuskiego latarnika, dziewczyną obdarzoną nie tylko zmysłową urodą, ale i cudownym głosem. Gdy uwodzi miejscowego kleryka i razem uciekają do Paryża – oburzony ojciec rzuca no córkę przekleństwo. Ale młodzieniec nie jest jej wierny, więc dziewczyna znajduje sobie bogatego protektora, który pomaga…

Wojna, która właśnie dobiegła końca, powrót do domu tysięcy kombatantów, opowieści o ich wstrząsających przeżyciach na polach bitewnych – sprawiły, że wątki wojenne nie mogły ominąć „wampowatych wehikułów”, łatwych do powielania i odmieniania we wszystkich możliwych moralitetowych wariantach. Scenariusz skomponował tym razem Johnson, który wziął sobie do pomocy niejakiego Kenyona, a obaj ściągnęli fabułę z gazetowej nowelki. Rzecz zatytułowano Światło. Bara jest „naj- grzeszniejszą kobietą Paryża”, żyjącą z trzema mężczyznami naraz. Gdy wybucha wojna i…

Od samego początku filmy Thedy Bary miały kłopoty z cenzurą. Największym ich wrogiem w USA był urząd Kansas Board of Censors, który odrzucił cztery pierwsze filmy Bary w całości, a niemal do każdego następnego miał pretensje i kazał coś wycinać. Oto fragmenty zachowanych akt tej instytucji: „ZŁOTO I KOBIETA. 6 aktów. Odrzucony przez cenzurę. Zwolniony przez Komisję Odwoławczą po uwzględnieniu następujących zaleceń: Akt I – usunąć dwie sceny morderstw; ograniczyć jedną do krótkiej migawki. Akt II, III i…

Tymczasem Sheldon przygotował scenariusz filmu pt. Gdy kobieta grzeszy, który zaopatrzono w sensacyjne podtytuły: Największa historia kobiety, jakq kiedykolwiek sfilmowano – Odrodzenie nowoczesnego wampa. Pomysły Sheldona nie były co prawda nazbyt subtelne, ale pod względem fabularnej atrakcyjności niezawodne. Oto Theda Bara jako piastunka unieruchomionego w wózku hulaki umila mu czas wykonując przed chorym najbardziej zmysłowe tańce. Nieszczęśnika tak to podnieca, że dostaje ataku serca i umiera. Syn zmarłego, Michael, obwinia ją o śmierć ojca, nie…